رشته مترجمی زبان انگلیسی، سال‌هاست در میان رشته‌های پرطرفدار دانشگاهی قرار دارد. دانشجویان و داوطلبان تحصیل در این رشته، می‌توانند تا مقطع دکترا پیش بروند و در این رشته تخصص کافی را کسب کنند. البته در چند سال اخیر که تعداد آموزشگاه‌های خصوصی آموزش زبان سر به آسمان گذاشته، علاقه‌مندان به تحصیل زبان، مجبور نیستند حتما به دانشگاه بروند. اما نکته اصلی این است که اکثر سازمان‌ها و شرکت‌هایی که برای پیش بردن اهدافشان به یک مترجم زبان انگلیسی نیاز دارند، ترجیح می‌دهند کسانی را استخدام کنند که در دانشگاه‌های معتبر به تحصیل این رشته پرداخته‌اند. شایان ذکر است رشته مترجمی زبان انگلیسی هم مانند سایر رشته‌های نظری دانشگاهی، بیش از هر چیز به تجربه و شجاعت نیاز دارد؛ تا لحظه‌ای که فرد فارغ‌التحصیل یا دانشجو، اعتماد به نفس کافی را برای انجام کار در خود نبیند، مدرک بهترین دانشگاه‌های داخلی یا خارجی، کوچک‌ترین ارزشی ندارد. علاوه بر این، کسانی که این رشته را برگزیده‌اند، باید بدانند «آزمون و خطا» شاید در مراحل اولیه کاری یا تحصیل جوابگو باشد، اما به محض ورود به بازار کار حرفه‌ای، عدم تسلط به حوزه‌های مختلف این رشته می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. چرا می‌گوییم جبران‌ناپذیر؟ شرایط زیر را در نظر بگیرید:
یک فارغ‌التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی، پس از پایان تحصیلاتش، در یک شرکت بازرگانی استخدام می‌شود. این شرکت که یک شرکت بین‌المللی است، با سازمان‌ها و شرکت‌های خارجی بسیاری ارتباط دارد و همچنین، اغلب معاملاتش با همین ارگان‌های خارجی است. مدیران مجموعه برای تهیه و تنظیم نامه‌ها، تفاهم‌نامه‌ها و قراردادها به زبان انگلیسی، سراغ این فارغ‌التحصیل رفته‌اند و او را استخدام کرده‌اند. در اولین پروژه مترجم در ترجمه یک متن فارسی به انگلیسی اشتباه می‌کند و به خاطر این اشتباه، معامله شکل نمی‌گیرد. اما معمولا موضوع به همین سادگی نیست. چرا که اگر مترجم، به هر دلیل دانسته و نداسته،در ترجمه متون از انگلیسی به فارسی اشتباه کند و باعث ضرر رسانی میلیونی به شرکت شود، مطمئناً خیلی زود، شغلش را از دست خواهد داد.
یکی از ویژگی‌های اصلی که مترجمان زبان انگلیسی باید داشته باشند، اعتراف به اشتباهات و ناوارد بودن به کار است. چرا که در این صورت، کارفرما توقعی غیرواقعی و ناممکن از آن‌ها نخواهد داشت. در هر رشته‌ای هیچ چیز بدتر از زیاده‌نمایی توانایی‌ها و سپس، عدم توانایی در انجام وظایف محوله نیست. خلاصه اینکه یک مترجم زبان انگلیسی باید همان توانایی‌ها و مهارت‌هایی را که دارد، به کارفرما اعلام کند تا در آینده، مشکلاتی از این دست برایش پیش نیاید.
یکی دیگر از شغل‌های بسیار حساس که در حوزه تخصصی مترجمان زبان انگلیسی قرار دارد، شغل مترجمی هم‌زمان است. البته این رشته، علاوه بر آموزه‌های دانشگاهی، به آموزش مستقیم برای مترجمی هم‌زمان گفتاری یا نوشتاری نیاز دارد. معمولاً فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی از دانشگاه‌ها، مهارت کافی برای فعالیت در این حوزه را ندارند و اگر می‌خواهند این شغل را برای آینده‌شان انتخاب کنند، باید در دوره‌های تخصصی آن که در اکثر آموزشگاه‌های معتبر و چند دانشگاه داخلی به صورت تخصصی ارائه می‌شوند، ثبت‌نام کنند. این رشته که البته داشتن سابقه دانشگاهی مترجمی در پیشرفت آن بسیار موثر است، به جرئت حساس‌ترین پستی است که یک مترجم زبان انگلیسی می‌تواند در آن فعالیت کند. چرا که در اکثر موارد، آینده مردم یک کشور یا حداقل بخشی از آن، در گرو پیام‌رسانی صحیح این مترجمان است.
اگر مترجمان هم‌زمان به استخدام وزارت امور خارجه یا شرکت‌های پیمانکار این وزارتخانه درآیند تا در دارالترجمه‌هایی کار کنند که در برگزاری همایش‌های علمی یا غیرعلمی بین‌المللی فعالیت می‌کنند، باید اطلاعات عمومی قوی داشته باشند. البته در اکثر چنین همایش‌هایی، اگر مطالب سخنرانان به صورت پرسش و پاسخ (مانند جلسات مصاحبه مطبوعاتی یا همایش‌های پزشکی) نباشد، متن صحبت‌های سخنرانان پیش از شروع جلسه در اختیار مترجمان هم‌زمان قرار می‌گیرد. نکته اینکه مثلاً در همایش‌های بین‌المللی پزشکی، مترجمانی انتخاب می‌شوند که در پزشکی هم سر رشته دارند. البته این نکته نباید باعث دلسردی مترجمان شود. چون به هر حال، کسب تجربه و مطالعه شخصی که در توسعه طیف دانسته‌های فرد موثر است، می‌تواند شانس حضور در چنین همایش‌هایی را افزایش دهد.
علاوه بر تمام این‌ها، در رشته‌هایی مثل پزشکی، داروسازی، زمین‌شناسی و غیره که زبان علم، انگلیسی است، بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات تخصصی، انگلیسی بیان می‌شوند و این، کار مترجمان را آسان می‌کند. در این صورت، مترجم تنها باید معادل واژه‌های غیرتخصصی و فعل‌های جملات ادا شده را به انگلیسی یا فارسی ترجمه کند.
آیا تا به حال مترجمانی را که در گفت‌وگوهای 2 یا چند جانبه میان سران چند کشور حضور دارند، دیده‌اید؟ آن‌ها وظیفه ترجمه گفته‌های سران را برای دیگری به عهده دارند و کوچک‌ترین خطایی، علاوه بر خطرات سیاسی که به دنبال دارد، در تمام جهان منعکس خواهد شد و در نهایت، همه چیز به ضرر کشور میزبان و شخص مترجم است. از طرف دیگر، بعضی وقت‌ها پیش می‌آید که یکی از 2 رئیس جمهور یا هر مقام بلندمرتبه دیگری که در جلسه حضور دارد و یک طرف گفت‌وگوست، به زبان دیگر مسلط است و خیلی زود اشتباه مترجم را متوجه می‌شود؛ او این اشتباه را به مترجم تذکر می‌دهد و مترجم هم برای مدتی اعتماد به نفسش را از دست می‌دهد و احتمالاً اشتباهات بیشتری مرتکب می‌شود. این است که می‌گوییم یک مترجم هم‌زمان برای موفقیت در این عرصه بی‌رحم و بی‌تحمل، باید متکی به نفس و محکم باشد و با هر اشتباه کوچک و بزرگی عنان کار را از دست ندهد. بعضی از متخصصین این حوزه در ایران، معتقدند این رشته هم مثل پزشکی، اشتباه را برنمی‌تابد. اگر اشتباه یک پزشک به قیمت جان یک بیمار تمام شود، اشتباه مترجم هم‌زمان، ممکن است به بهای از دست رفتن آبرو و امنیت یک ملت باشد.
لازم به ذکر است مترجمان هم‌زمان بین‌المللی، باید علاوه بر تسلط بر 2 زبان مبدا و مقصد که در بسیاری اوقات، انگلیسی است، در حوزه تشریفات ملی و بین‌المللی هم ماهر باشند و رفتاری مناسب از خود نشان دهند.
اگر به هر دلیل تحمل این همه نگرانی و مسئولیت سنگین را ندارید، بدانید و آگاه باشید که با یک مدرک دانشگاهی مترجمی زبان انگلیسی در دست، کمی تجربه و مقدار قابل ملاحظه‌ای میل به یادگیری و مطالعه مدام و لاینقطع در این حوزه، موفقیت شغلی و البته مالی در انتظارتان است. طیف شغل‌های که یک مترجم زبان انگلیسی آنقدر گسترده است که می‌شود درباره‌اش یک ویژه‌نامه کامل نوشت. البته ما که چنین امکاناتی نداریم، تنها به اشاره‌ای موجز به برخی از پرطرفدارترین حوزه‌ها، اکتفا می‌کنیم.
یکی دیگر از شغل‌های جالب و هیجان انگیزی که در انتظار فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی است، ترجمه فیلم یا کارتون برای صدا و سیما یا شرکت‌ها و انجمن‌های دولتی و خصوصی دوبله فیلم است. مثلاً انجمن گویندگان جوان بسیاری از مترجمان زبان انگلیسی را استخدام می‌کند. آن‌ها می‌توانند پس از گذراندن دوره‌های ویژه ترجمه فیلم و کارتون که در همین انجمن برگزار می‌شود، کارشان را آغاز کنند. یکی از ویژگی‌های اصلی مترجم موفق در حوزه فیلم، تسلط کامل به زبان کوچه و بازار و اصطلاحات عمومی و تخصصی هر 2 زبان مبدا و مقصد است. این روزها اکثراً حاصل زحمات حرفه‌های این حوزه را دیده و شنیده‌ایم و از آن لذت برده‌ایم. نکته اینکه دوبله دلنشین این فیلم‌ها و کارتون‌ها، نتیجه کار مترجمانی است که با شناخت کامل گروه هدف و انعطاف‌پذیری در ترجمه در عین وفاداری به اصل کار، دنیایی کاملا جدید به مخاطبان معرفی کرده‌اند.
مطمئناً حوزه‌های بسیار بیشتری از جمله تدریس در آموزشگاه‌ها، مدارس و حتی دانشگاه‌ها برای فعالیت مترجمان زبان انگلیسی وجود دارد که مجال پرداختن به آن‌ها نیست.
در پایان متذکر می‌شویم که یادگیری یک زبان خارجی، کاری فنی است که علاوه بر مهارت و مطالعه، به پشتکار و زمان هم احتیاج دارد. مترجمان حرفه‌ای کسانی‌اند که از دشواری‌های این رشته نمی‌هراسند و از هر تجربه جدیدی استقبال می‌کنند.
کسانی که می‌خواهند در دانشگاه مترجمی زبان انگلیسی بخوانند، باید در کنکور درصد بالایی در دروس عمومی از جمله ادبیات، عربی و معارف دینی کسب کنند. چرا که رقابت در این رشته، بسیار نزدیک و تنگاتنگ است. بسیاری از داوطلبان گروه‌های آموزشی دیگر از جمله ریاضی، تجربی و انسانی، علاوه بر شرکت در آزمون‌های تخصصی رشته‌شان، در آزمون زبان انگلیسی هم شرکت می‌کنند و این نکته، باعث ارزش دو چندان تسلط بر دروس عربی و ادبیات می‌شود. بنابراین اگر تصمیم گرفتید سراغ مترجمی زبان انگلیسی بروید، خودتان را برای ماراتن طولانی و دشوار رقابت کنکوری‌ها آماده کنید.
منبع: سایت کانون فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی
